Zaliczka czy zadatek – czym się różni, co korzystniejsze

Zawierając umowę o wykonanie usługi często istnieje konieczność zapłacenia zadatku lub zaliczki. Dzieje się tak w przypadku, gdy zrealizowanie zapisów umowy nastąpi dopiero za jakiś czas. Na przykład zlecając firmie budowlanej postawienie domu, jej właściciel zażąda wcześniejszego częściowego wynagrodzenia. Nie należy mylić tych dwóch form zapłaty, ponieważ prawnie ich konsekwencje są zupełnie inne.

Co oznacza zapłacenie zaliczki?

Zaliczka to inaczej zapłacenie z góry, pewnej części uzgodnionej należności na przykład firmie budowlanej za wykończenie mieszkania po odbiorze od dewelopera. To znaczy, że jeszcze przed realizacją prac ujętych w umowie przekazano środki finansowe np. na zakup materiałów niezbędnych do wykonania określonych prac. Kodeks cywilny nie zawiera regulacji dotyczących zaliczki, obowiązuje zasada swobodnego konstruowania treści umowy między zleceniodawcą a wykonawcą.

Firma budowlana podpisując z klientem umowę o wykonanie prac przy wykończeniu mieszkania, pobiera zaliczkę, jako pewne zabezpieczenie. W przypadku, gdy firma nie wywiąże się z umowy, na przykład nie dotrzyma terminów, lub zrezygnuje z wykonania usługi, zaliczkę będzie musiała zwrócić. Jednak w przypadku gdyby w umowie widniało słowo zadatek, sprawa będzie wyglądała inaczej. Dla firmy budowlanej stanowi to problem, ponieważ będzie musiała oddać klientowi podwójną wysokość otrzymanego zadatku. Tak stanowi polski Kodeks Cywilny art. 394 $1.

Tak, więc, podpisując umowę, trzeba dobrze się zastanowić nad formą wypłacania części należności. Najczęściej firmy budowlane żądają zaliczki lub zadatku na poczet wydatków związanych z zakupem materiałów budowlanych, które są niezbędne do wywiązania się z umowy. Może to być 10 – 30% z całej należności. W momencie wypłacania środków finansowych, tak naprawdę nie ma jeszcze znaczenia, jaką formę przyjęto. Jednak, gdy jedna ze stron nie przestrzega zapisów umowy, to przekazanie pieniędzy, jako zaliczki lub zadatku odgrywa dużą rolę.

Umowa chroni interesy obydwu stron, ponieważ niewywiązanie z umowy może także przydarzyć się zleceniodawcy, który na przykład na czas nie przekaże ekipie budowlanej kluczy do swojego nowego mieszkania. W takiej sytuacji fachowcy nie mogą rozpocząć prac a tym samym zarabiać i mogą mieć opóźnienie przy następnym zleceniu. W przypadku zaliczki zerwanie umowy przez jedną lub drugą stronę będzie skutkowało zwrotem zaliczki.

Co oznacza zapłacenie zadatku?

Kwestia wypłaty zadatku zmienia sytuację. Podpisując na przykład umowę z firmą produkującą kuchnie na zamówienie, na wykonanie określonego zestawu mebli, to przekazanie części przyszłego wynagrodzenia w formie zadatku, będzie skutkowało tym, że w przypadku niewywiązania się z warunków umowy jakiejkolwiek ze stron zadatek nie będzie podlegał zwrotowi. Ponadto w przypadku, gdy stroną poszkodowaną jest osoba, która wypłaciła pieniądze może domagać się zwrotu zadatku w kwocie dwukrotnie wyższej.

Kiedy używać zaliczki a kiedy zadatku?

Podpisywanie umowy o wykonanie danej usługi z osobą lub firmą, którą darzy się zaufaniem i istnieje pewność, że w przypadku wystąpienia problemów uda się dojść do porozumienia można przekazać pieniądze w formie zaliczki. Jednak zlecając do wykonania pracę osobie obcej, forma zadatku będzie dużo bezpieczniejszym rozwiązaniem. Wiadomo, że im wyższy zadatek przekazany podczas podpisywania umowy, tym większy problem dla strony odpowiedzialnej za niezrealizowanie umowy.

Jak powinien brzmieć zapis w umowie?

Strony uzgadniają, że kwota ….. wypłacana przez osobę zamawiającą podczas podpisywania niniejszej umowy jest traktowana, jako zadatek zgodnie z art. 394 &1 Kodeksu Cywilnego. Zgodnie z wymienionym artykułem, w przypadku, gdy jedna ze stron nie wywiąże się z umowy, druga będzie miała możliwość odstąpić od umowy i zatrzymać zadatek lub w sytuacji, gdy sama go wypłaciła, zażądać wartości dwukrotnie wyższej.

Takie zapisy zawarte w umowie, chronią prawa stron i na jej podstawie sąd może wydać stosowane orzeczenie. Trzeba pamiętać, że nie dokonanie zapisu w umowie czy przekazana kwota jest zaliczką czy zadatkiem, przez sąd będzie uznana za zadatek.